Ekonomija ili ekologija? Javna tribina o rudarskim istraživanjima u Zaječaru
U sredu, 26. aprila u Omladinskom centru od 19 časova biće održana javna tribina o rudarskim istraživanjima na području grada Zaječara.
Krajem 2021. godine, na društvenim mrežama se pojavio dopis kompanije Balkan Exploration and Mining iz Beograda od 12. novembra 2021. u kojem ona obaveštava Gradsku upravu Zaječar, Geološku inspekciju i Sektor za geologiju i rudarstvo Ministarstva rudarstva i energetike, da 30. novembra počinju geološka istraživanja bakra i zlata na području "Kraljevice" (TMK). U dopisu se pominje i to da se ovo područje u „katastru Ministarstva vodi pod brojem 2492, a nalazi se na teritoriji opštine Zaječar“.
Uvidom u mapu koja se nalazi sa sajtu Ministarstva rudarstva i energetike (gis.mre.gov.rs/smartPortal/Srbija) - jasno se vidi da ovo područje zaista obuhvata deo zaječarske park-šume "Kraljevica" i prostire se gotovo da samog Grliškog jezera. Nije poznato u kojoj su fazi istraživanja, a ukoliko se ispostavi da na teritoriji grada postoje nalazišta, logično je postaviti pitanje - da li Zaječar treba da se sprema za sudbinu rudarske kolonije? Takođe, da li postoji ekonomska opravdanost prepuštanja stranim kompanijama da ekspolatišu neobnovljive prirodne resurse Republike Srbije? Zašto je rudna renta u Srbiji najniža u Evropi? Kakve garancije imaju meštani da strane kompanije koje vrše eksploataciju rude u Srbiji poštuju standarde životne sredine?
Da li je bezgranično poverenje naše države opravdano, jer strane korporacije same obračunavaju i dostavljaju nadležnima podatke o količini eksploatisanih sirovina i profitu i same utvrđuju koliku rudnu rentu treba da plate. Zvuči li logično? Šezdeset odsto rudne rente pripada budžetu Srbije, a 40 odsto opštini na čijoj se teritoriji vrši eksploatacija - dok 100 odsto zagađenja pripada opštini na čijoj se teritoriji vrši eksploatacija. Na tribini će govoriti Milan Ćulibrk, glavni urednik nedeljnika NIN i Dejan Perić, izvršni direktor Fondacije Iskorak.
Urednica i moderatorka tribine je Danijela Milovanović Nedeljković.
Građani koji nisu u mogućnosti da lično prosustvuju tribini i postavljaju pitanja, moći će da prate prenos uživo putem Facebook stranice Omladinskog centra Zaječar.
Ovaj projekat je dobio podršku projekta Vlade Švajcarske „Zajedno za aktivno građansko društvo – ACT”, koji sprovode Helvetas Swiss Intercooperation i Građanske inicijative.