Grci, Rumuni i Bugari, iako su pravoslavci, Božić slave 25. decembra.
Na prvu pomisao može delovati da je razlog za to što su ove tri države prihvatile gregorijanski kalendar i ušle u Evropsku uniju.
Međutim, pravi razlog jeste u vezi sa kalendarom, ali ne sa gregorijanskim, već – Milankovićevim.
Naime, Grci, Rumuni i Bugari slave Božić po unapređenom julijanskom kalendaru, čiji je tvorac srpski naučnik Milutin Milanković.
Taj kalendar se smatra najtačnijim kalendarom i nastao je zbog toga što su se u Kraljevini Jugoslaviji svi praznici obeležavali duplo – katolici obeleže praznik, a pravoslavci 13 dana kasnije.
To je bilo mnogo neradnih dana za privredu tadašnje Jugoslavije, pa se moralo pronaći neko rešenje.
Božić po Milankovićevom kalendaru
Milutin Milanković je napravio kalendar koji je predstavljen na Svepravoslavnom saboru 1923. godine, kada su grčka, rumunska i bugarska pravoslavna crkva odmah i prihvatile kalendar.
Od tada, oni Božić slave 25. decembra, ali ne po gregorijanskom, već po Milankovićevom kalendaru.
Smatra se da Srpska pravoslavna crkva nije prihvatila Milankovićev kalendar zbog toga što je bila u „tihom sukobu“ sa kraljem Aleksandrom, ali i zbog toga što se on poklapao sa gregorijanskim kalendarom.
Srpska pravoslavna crkva i dan-danas prihvata julijanski kalendar.
Kalendar Milutina Milankovića – najtačniji kalendar na svetu
Milutin Milanković je kalendar bazirao na anuliranju tadašnje razlike julijanskog i gregorijanskog kalendara od 13 dana, čime je kalendar doveden na isti datum kao gregorijanski.
Prema rešenju koje je ponudio srpski naučnik, prestupne godine mogu biti one koje su deljive sa četiri bez ostatka, a sekularne godine biće samo onda prestupne ako njihov broj vekova, kada se podeli sa devet daje ostatak dva ili šest.
Sve ostale sekularne godine su proste, što daje potpunu preciznost kalendara do 2.800. godine.
Ako se revidrani kalendar uporedi sa julijanskim i gregorijanskim, njegovo kašnjenje u odnosu na tropsku godinu iznosi samo 2,75 sekundi, dok gregorijanski kasni 26,75 sekundi, a julijanski je najmanje precizan i kasni 11 minuta i 14,75 sekundi.
Novojulijanski kalendar usvojen je na svepravoslavnom Kongresu, sa vaseljenskim patrijarhom Meletijem IV na čelu, održanom u Carigradu 1923. godine, a primenile su ga samo grčka, rumunska, carigradska i aleksandrijska crkva.
Milanković je zabeležio da je Arhijerejski sabor Srpske pravoslavne crkve septembra 1923. u Sremskim Karlovcima u principu usvojio novi kalendar, ali je sprovođenje odloženo za vreme „kada reformisani kalendar prihvate i primene i sve ostale pravoslavne crkve“.
Izvor: Danas
